KAP-KL
KAP-KL – Kolektif sözleşmeli emeklilik – 1938 ya da sonra doğumlu olup belediye ve il genel meclisi çalışanları için geçerlidir. KAP-KL 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olup emeklilik sözleşmesi PFA’nın yerine getirilmiştir. 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren, KAP-KL 1985 ya da daha önce doğumlu olan çalışanları da kapsamaktadır. Bölgesel ve belediye konfederasyon çalışanları da, İşverenler Sendikası Sobona’ya dahil olan belediye şirketleri çalışanları gibi KAP-KL kapsamına girerler.
KAP-KL’deki İmtiyazlar
KAP-KL içeriğinde hem ücret hem imtiyazlar belirlenmiştir:
• ücreti belirlenmiş yaş haddi emekliliği
• imtiyazı belirlenmiş yaş haddi emekliliği
• ölenin yetişkin ve çocuk yakınlarına dul/yetim aylığı
• özel emeklilik sözleşmesi
• 1997-12-31 primi ödenmiş emeklilik hakkı
Emekliliğe esas alınan maaş ve emekli aylığı
KAP-KL’de şunlar emekliliğe esas alınan maaş sayılır:
• nakit ödenen maaş
• hastalık parası, gebelik ödencesi, ana babalık ödencesi, iş yaralanmalarında veya sendikal görev nedeniyle izinli olunan sürelerde maaş kaybı.
Ücreti belirlenmiş imtiyaz için ücrete esas alınan miktar, hesaplanan maaş kaybı dahil olmak üzere nakit ödenen maaştır. Belirlenmiş olan imtiyazlar için, çalışanın işten ayrılmadan ya da hastalık ve aktivite ödencesi alma hakkı kazanmadan önceki son yedi yılın beş en iyi yıllık emekli aylığı hesaplanır.
Ücreti belirlenmiş yaş haddinden emeklilik
İşveren tarafından her yıl çalışanın maaşının belli bir oranı ücreti belirlenmiş yaş haddi emekliliği için kesilir. Bu imtiyaz hakkını 21 yaşını dolduran çalışanlar kazanmaya başlarlar.
2010 yılından itibaren 30 gelir katsayısına kadar çıkan maaşlarda alınan ücret yüzde 4,5’dir. Çalışan dilerse ücreti şunlara yatırabilir:
• hayat sigortası ya da fon idaresine
• geri ödeme teminatı olan ya da olmayan emekliliğe.
Çalışanın herhangi bir seçim yapmaması halinde ücret KPA Emeklilik Sigortası A.Ş. ’de geri ödeme teminatı olan geleneksel bir emeklilik sigortasına yatırılır.
Çalışan dilediği zaman sonraki ücretler için yeni bir emeklilik sözleşmesi yapabilir. Seçiminiz en geç 31 Aralık tarihine kadar Valcentralene ulaşmış olmalıdır.
Ücreti belirlenmiş emeklilik aylığı en erken 55 yaşından itibaren ödenebilir. Ödemenin ömür boyu mu ya da en az beş yıllık belli bir süre için mi ödeneceğine çalışan karar verir. Emeklilik ücret oranı o yılın gelir katsayısının yüzde 1’inden düşük ise, buna denk olan miktar işveren tarafından sana maaş olarak ödenir.
1946 öncesi doğumlu çalışanlar
Anställda som är födda 1946 ya da daha önceki yıllarda doğan çalışanlar PFA ücret seviyelerini muhafaza ederler. Ücret, 7,5 gelir katsayısından düşük olan maaşlarda yüzde 3,5–4,5 arasında, 7,5 gelir katsayısından yüksek olan maaşlarda yüzde 1,1–2,1 arasındadır. Ücretin miktarı çalışanın dahil olduğu sözleşme alanına bağlıdır.
İmtiyazı belirlenmiş yaş haddi emekliliği
İmtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliğine bir takvim yılı içinde,
• emekliliğe esas alınan maaşı 7,5 gelir katsayısından yüksek ve
• emekli aylık miktarı 7,5 gelir katsayısından yüksek
olan çalışanlar hak kazanırlar.
İmtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliği 28 yaşından itibaren ve en geç 65 yaşına kadar olan süre içinde kazanılmaya başlanır. Yüzde yüz oranında imtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliği edinmek için 30 yıl hizmet süresi gerekir. PFA ve KAP-KL emeklilik sözleşmelerine göre emeklilik hakkı doğuran işler de hizmet süresinden sayılır.
Oransal imtiyaz seviyesi çalışanın doğum yılına bağlı olarak değişir.
Doğum yılı |
7,5–20 Gelir katsayısı |
20–30 Gelir katsayısı |
-1946 |
62,50 |
31,25 |
1947 |
62,14 |
31,07 |
1948 |
61,79 |
30,89 |
1949 |
61,43 |
30,71 |
1950 |
61,07 |
30,54 |
1951 |
60,71 |
30,36 |
1952 |
60,36 |
30,18 |
1953 |
60,00 |
30,00 |
1954 |
59,64 |
29,82 |
1955 |
59,29 |
29,64 |
1956 |
58,93 |
29,46 |
1957 |
58,57 |
29,29 |
1958 |
58,21 |
29,11 |
1959 |
57,86 |
28,93 |
1960 |
57,50 |
28,75 |
1961 |
57,14 |
28,57 |
1962 |
56,79 |
28,39 |
1963 |
56,43 |
28,21 |
1964 |
56,07 |
28,04 |
1965 |
55,71 |
27,86 |
1966 |
55,36 |
27,68 |
1967 |
55,00 |
27,50 |
İmtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliği en erken 61 yaşından itibaren ömür boyu ödenir ve sanki çalışan 65 yaşına kadar hizmete devam etmişcesine hizmet süresi kendi lehine hesaplanır. Emekli aylığı 65 yaşından önce ya da sonra alındığı her bir ay için yüzde 0,4 oranında azalır ya da artar.
Ömür boyu gelir
İmtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliği şartlarına haiz olup ödeme almadan çekilen çalışanlar bunun yerine ileri dönemdeki ömür boyu gelir hakkını elde ederler. İmtiyazı belirlenmiş yaşlılık emekliliğiyle kıyaslandığında fark, çalışanın 65 yaşına kadar bakiye hizmet süresi hakkının olmamasıdır. Bu gelir çalışana ömür boyu ödenir.
Ölenin yetişkin ve çocuk yakınlarına dul/yetim aylığı
Öldüğünde çalışıyor olan bir kişinin yakını dul/yetim aylığına hak kazanabilir. Çalışana ölümü sırasında AGS-KL ya da özel sözleşmeli emeklilikten ödeme yapılmış olsa bile hayatta kalan yakınlara dul/yetim aylığı ödenir. Ayrıca, imtiyaz sigortasının altı ay primden muafiyet süresi vardır. Imtiyaz hizmet süresine bağlı değildir.
Dul/yetim aylığı ölenin yetişkin yakınına beş yıl süreyle ödenir.
|
En fazla 20 gelir katsayısı |
20–30 gelir katsayısı |
Emeklilik seviyesi % |
15 |
7,5 |
Çocuğa yetim aylığı çocuğun 18 yaşını doldurduğu aya kadar ya da çocuk okula gidiyorsa 20 yaşını doldurduğu yılın haziran ayına kadar ödenir.
|
En fazla 7,5 gelir katsayısı |
7,5–20 gelir katsayısı |
20–30 gelir katsayısı |
Emeklilik seviyesi % |
10 |
28 |
14 |
Hak sahibi olan çocuk sayısı birden fazlaysa ölenin yakını için bağlanan yetim aylığı aşağıdaki faktörlerle çarpılır ve hesaplanan emeklilik miktarı çocukların arasında eşit olarak paylaşılır.
Çocuk sayısı |
2 |
3 |
4 |
5 ya da daha fazla |
Faktör |
1,4 |
1,6 |
1,8 |
2 |
1997-12-31 primi ödenen emeklilik hakkı
Çalışan kişi 31 Ocak 1997 tarihli PA-KL emeklilik sözleşmesi kapsamındaysa, primi ödenmiş olan emeklilik hakkı 1997-12-31 tarihli emeklilik hakkı olarak yeniden hesaplanır.
Primi ödenmiş olan emeklilik hakkı, çalışanın 1989 ile 1995 arasındaki maaşlarına ve PA-KL belediye hizmet süresine göre belirlenir. Primi ödenmiş olan emeklilik hakkı 61 ve 67 yaşından ya da işin son bulduğu sonraki tarihten itibaren ödenmeye başlanabilir.
7,5 fiyat katsayısından yüksek maaş üzerinden primi ödenmiş olan emeklilik aylığı, hem geçici hem de kısmi olarak alınabilir. 7,5 fiyat katsayısından yüksek maaş üzerinden primi ödenmiş olan emeklilik aylığı, ömür boyu ve istenirse kısmi olarak da ödenebilir. Primi ödenmiş olan emeklilik hakkı, aylığın ödeneceği tarihe kadar gelir katsayısındaki yıllık değişime karşı sigorta edilir. Ödeme sırasında emeklilik aylığı fiyat katsayısındaki yıllık değişime karşı sigorta edilir.
Özel sözleşmeli emeklilik
KAP-KL’de iki farklı sözleşmeli emeklilik bulunmaktadır:
• kurtarma hizmetleri personeli için özel sözleşmeli emeklilik
• uzlaşmayla belirlenen özel sözleşmeli emeklilik.
Kurtarma hizmetleri personeli için özel sözleşmeli emeklilik
Kurtarma hizmetleri personeli için özel sözleşmeli emeklilik, asıl kurtarma araç ekibinde hizmet vermekte olan çalışanlar için geçerlidir. Çalışan 58 yaşından itibaren özel sözleşmeli emekliliğinden yararlanabilir. En az 30 yıl süreyle kurtarma hizmetlerinde çalışmış ve bu sürenin en az 25 yılı kurtarma araç ekibine dahil olma şartı aranır.
Emekli aylığı seviyesi
Doğum yılı |
7,5 Gelir katsayısı |
7,5–20 Gelir katsayısı |
20–30 Gelir katsayısı |
-1946 |
73,50 |
62,50 |
31,25 |
1947 |
73,50 |
62,14 |
31,07 |
1948 |
73,50 |
61,79 |
30,89 |
1949 |
73,50 |
61,43 |
30,71 |
1950 |
73,50 |
61,07 |
30,54 |
1951 |
73,50 |
60,71 |
30,36 |
1952 |
73,50 |
60,36 |
30,18 |
1953 |
73,50 |
60,00 |
30,00 |
1954 |
73,50 |
59,64 |
29,82 |
1955 |
73,50 |
59,29 |
29,64 |
1956 |
73,50 |
58,93 |
29,46 |
1957 |
73,50 |
58,57 |
29,29 |
1958 |
73,50 |
58,21 |
29,11 |
1959 |
73,50 |
57,86 |
28,93 |
1960 |
73,50 |
57,50 |
28,75 |
1961 |
73,50 |
57,14 |
28,57 |
1962 |
73,50 |
56,79 |
28,39 |
1963 |
73,50 |
56,43 |
28,21 |
1964 |
73,50 |
56,07 |
28,04 |
1965 |
73,50 |
55,71 |
27,86 |
1966 |
73,50 |
55,36 |
27,68 |
1967 |
73,50 |
55,00 |
27,50 |
Özel sözleşmeli emeklilik aylığının ödendiği süre içinde çalışanın başka bir geliri olursa özel sözleşmeli emeklilik aylığı geliri eşgüdümlü hale getirilmelidir. Bunun istisnası, çalışanın özel sözleşmeli emeklilik başvurusundan önce böyle bir gelire sahip olması durumudur. Özel sözleşmeli emeklilik aylığı çalışanın 65 yaşını doldurduğu tarihe kadar ödenir.
Uzalaşmaya göre düzenlenen özel sözleşmeli emeklilik
Kurtarma hizmetleri personeli haricinde bir çalışan özel sözleşmeli emeklilik için işverenle arasında ferdi bir uzlaşmaya varabilir. İşverenle yapılan uzlaşma şu hususları düzenlemelidir:
• özel sözleşmeli emekliliğin kapsamı – tam ya da kısmi
• özel sözleşmeli emekliliğin ödenmeye başlanacağı tarih
• özel sözleşmeli emeklilik süresince emekli aylık seviyesi aylık miktarın yüzde kaçı oranında olacağı
• özel sözleşmeli emekli aylığının ödenmesi sürecinde emeklilik kesintisi çalışanın lehine hesaplanıp hesaplanmayacağı
• özel sözleşmeli emekli aylığının ödenmesi sürecinde iş geliri/maaşının eşgüdümlü hale getirilip getirilmeyeceği.
Özel sözleşmeli tam emekli aylığı çalışanın en fazla 65 yaşını dolduracağı tarihten bir önceki aya kadar ödenir. Özel sözleşmeli kısmi emekli aylığı çalışanın en fazla 67 yaşını doldurduğu aya kadar ödenir.